درد لگن یکی از شایع‌ترین دردهای عضلانی‌–استخوانی است که می‌تواند فعالیت‌های روزانه فرد را تحت تأثیر قرار دهد. از راه رفتن و نشستن گرفته تا خوابیدن، همه این فعالیت‌ها ممکن است در اثر درد لگن مختل شوند. این درد می‌تواند به شکل ناگهانی بروز کند یا به‌صورت مزمن و تدریجی ظاهر شود. متخصصان ارتوپدی مانند دکتر مهرداد منصوری همواره تأکید می‌کنند که برای درمان مؤثر، ابتدا باید علت دقیق درد مشخص شود؛ زیرا هر نوع درد لگن درمان مخصوص خود را دارد.

در این مقاله به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که چه عواملی باعث درد لگن می‌شوند، چگونه این درد تشخیص داده می‌شود و راه‌های قطعی و علمی درمان درد لگن چیست.

۱. دلایل شایع درد لگن

برای درمان درد لگن باید ابتدا ریشه آن مشخص شود. علت‌ها ممکن است استخوانی، عضلانی، عصبی یا حتی مربوط به اعضای داخلی بدن باشند.

شایع‌ترین علت‌ها عبارتند از:

۱.۱ ساییدگی یا آرتروز لگن

وقتی غضروف مفصل لگن دچار فرسایش می‌شود، فرد احساس درد، خشکی و محدودیت حرکت دارد.
آرتروز یکی از شایع‌ترین علل درد لگن در افراد بالای ۵۰ سال است.

۱.۲ التهاب بورس (بورسیت)

بورس کیسه‌ای کوچک و حاوی مایع است. التهاب این کیسه باعث درد در قسمت بیرونی لگن می‌شود.

۱.۳ تاندونیت و التهاب عضلات

استفاده بیش از حد یا حرکت نادرست می‌تواند باعث التهاب تاندون‌ها و کشیدگی عضلات شود.

۱.۴ آسیب‌های ورزشی

حرکات ناگهانی، دویدن روی زمین سخت، وزنه‌برداری سنگین یا سقوط می‌تواند منجر به آسیب مفصل شود.

۱.۵ شکستگی استخوان

در سالمندان، حتی ضربه کوچک ممکن است باعث شکستگی لگن شود.
درد شدید، ناتوانی در حرکت و تورم از علائم اصلی آن است.

۱.۶ مشکلات ستون فقرات

گاهی درد لگن به دلیل مشکلات کمر مانند دیسک یا تنگی کانال نخاعی ایجاد می‌شود.

۱.۷ مشکلات زنان و زایمان

در خانم‌ها، بیماری‌هایی مانند کیست تخمدان یا دردهای دوران بارداری می‌تواند باعث درد این ناحیه شود.

۱.۸ عفونت مفصل یا استخوان

گرچه نادر است، اما بسیار خطرناک بوده و نیاز به درمان اورژانسی دارد.

۲. درد لگن چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص بهترین بخش درمان است. متخصصی مانند دکتر مهرداد منصوری معمولاً برای تشخیص دقیق از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

۲.۱ شرح حال دقیق

پزشک از بیمار درباره مدت درد، نوع درد، محل دقیق و فعالیت‌هایی که درد را تشدید یا کاهش می‌دهد سؤال می‌کند.

۲.۲ معاینه فیزیکی

پزشک حرکات مفصل، حساسیت به لمس، ضعف عضلانی و دامنه حرکتی را بررسی می‌کند.

۲.۳ تصویربرداری

بسته به نوع مشکل، آزمایش‌های زیر ممکن است تجویز شوند:

• رادیولوژی (X-ray) برای تشخیص شکستگی و آرتروز

• MRI برای بررسی عضلات، تاندون‌ها و غضروف

• CT Scan برای بررسی دقیق استخوان‌ها

• سونوگرافی برای بررسی بورس‌ها و تاندون‌ها

۲.۴ آزمایش خون

برای تشخیص مواردی مانند عفونت، التهاب یا بیماری‌های روماتیسمی.

۳. درمان درد لگن چگونه انجام می‌شود؟

روش‌های درمان بسته به علت درد متفاوت است. در بسیاری از موارد می‌توان بدون جراحی و فقط با روش‌های محافظه‌کارانه درد را کنترل و درمان کرد. در ادامه درمان‌ها را به‌طور کامل بررسی می‌کنیم.

۳.۱ استراحت و اصلاح فعالیت‌ها

اولین و ساده‌ترین مرحله درمان، کاهش فشار روی مفصل است.
اگر درد پس از ورزش یا فعالیت سنگین ایجاد شده، به مفصل فرصت ترمیم بدهید.

توصیه‌ها:

• از نشستن طولانی خودداری کنید

• روی زمین یا سطوح سفت ننشینید

• حرکات سنگین را موقتاً کنار بگذارید

• از بالا رفتن زیاد از پله پرهیز کنید

۳.۲ داروهای ضد التهاب

داروهای رایج مانند:

• ایبوپروفن

• ناپروکسن

• ژلوفن

• دیکلوفناک

به کاهش التهاب و درد کمک می‌کنند.
اما باید زیر نظر پزشک مصرف شوند.

برای کسانی که مشکلات گوارشی دارند، پزشک ممکن است داروهای محافظ معده یا داروهای تزریقی تجویز کند.

۳.۳ گرما و سرما درمانی

این روش یکی از مؤثرترین و ساده‌ترین راه‌های درمان درد لگن است.

• گرما: تسکین عضلات و افزایش جریان خون

• سرما: کاهش التهاب و تورم

در دردهای مزمن معمولاً گرما و در دردهای حاد (آسیب تازه) سرما بهتر جواب می‌دهد.

۳.۴ فیزیوتراپی

فیزیوتراپی از مهم‌ترین درمان‌های غیرجراحی در درد لگن است.

فیزیوتراپی شامل:

• تمرینات تقویتی عضلات لگن

• حرکات کششی

• ماساژ درمانی

• دستگاه‌های کاهش التهاب (اولتراسوند، لیزر)

• اصلاح الگوی حرکتی

تقویت عضلات اطراف مفصل، فشار روی غضروف را کم می‌کند و حرکات لگن را بهتر می‌سازد.

۳.۵ تمرینات ورزشی تخصصی

ورزش‌های مناسب می‌توانند از بسیاری مشکلات لگن جلوگیری کنند.

بهترین ورزش‌ها برای درمان درد لگن:

• پیاده‌روی سبک

• شنا

• دوچرخه ثابت

• یوگا

• پیلاتس

• تمرینات در آب

این ورزش‌ها عضلات لگن را تقویت کرده و التهاب را کاهش می‌دهند.

ورزش‌های مضر در دوران درد:

• دویدن

• پریدن

• حرکات انفجاری

• بدنسازی سنگین

این حرکات فشار زیادی به مفصل وارد می‌کنند.

۳.۶ تزریق داخل مفصل

در برخی موارد که التهاب شدید باشد، پزشک ممکن است تزریق دارو را پیشنهاد دهد.

رایج‌ترین تزریق‌ها:

• کورتون: کاهش سریع التهاب

• ژل هیالورونیک اسید: افزایش روانی مفصل

• PRP: تحریک ترمیم بافت‌ها با استفاده از پلاکت خون

این تزریق‌ها باید توسط پزشکان متخصصی مانند دکتر مهرداد منصوری انجام شود تا عوارض احتمالی کاهش یابد.

۳.۷ اصلاح سبک زندگی

اصلاح عادات غلط یکی از پایدارترین درمان‌هاست.

توصیه‌های مهم:

• وزن خود را کاهش دهید

• رژیم غذایی ضدالتهاب داشته باشید

• کفش مناسب بپوشید

• هنگام نشستن پاها را روی هم نیندازید

• از نشستن‌های طولانی روی زمین پرهیز کنید

• هنگام بلند کردن اجسام سنگین زانوها را خم کنید

۳.۸ درمان‌های خانگی مؤثر

برای کنترل درد لگن، روش‌های خانگی زیر بسیار مفید هستند:

• حمام آب گرم

• ماساژ با روغن‌های طبیعی (مثل روغن زیتون یا سیاهدانه)

• استفاده از تشک و بالش استاندارد

• خواب کافی

• مصرف غذاهای سالم مثل ماهی، بادام، سبزیجات تازه

۳.۹ درمان‌های ارتوپدی و جراحی

اگر درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند یا آسیب شدید باشد، ممکن است درمان‌های پیشرفته‌تری نیاز شود.

گزینه‌های جراحی:

جراحی آرتروسکوپی لگن

برای ترمیم پارگی لابروم، برداشتن خار استخوان و اصلاح ناهنجاری‌ها استفاده می‌شود.

جراحی تعویض مفصل لگن

در موارد پیشرفته ساییدگی لگن، شکستگی شدید یا درد غیرقابل کنترل استفاده می‌شود.
این جراحی یکی از موفق‌ترین جراحی‌های ارتوپدی است و کیفیت زندگی بیمار را به‌طور چشمگیری بهبود می‌دهد.

دکتر مهرداد منصوری از جمله جراحانی هستند که در زمینه جراحی مفصل لگن و زانو تجربه زیادی دارند و بر انتخاب درست بیماران و انجام به‌موقع جراحی تأکید می‌کنند.

۴. درمان درد لگن در سالمندان

در سالمندان، علت‌های شایعی مثل آرتروز، پوکی استخوان و ضعف عضلات باعث درد لگن می‌شوند.

اقدامات مهم در سالمندان:

• تقویت تدریجی عضلات

• پیاده‌روی منظم

• مکمل‌های کلسیم و ویتامین D

• جلوگیری از زمین خوردن

• استفاده از عصا برای کاهش فشار

• چکاپ منظم توسط متخصص

تحرک مناسب بهترین راه برای جلوگیری از تشدید درد است.

۵. نقش تغذیه در کاهش درد لگن

بسیاری از غذاها خاصیت ضدالتهابی دارند و می‌توانند به بهبود درد کمک کنند.

غذاهای مفید:

• ماهی‌های چرب (سالمون، ساردین)

• گردو و بادام

• زردچوبه و زنجبیل

• سبزیجات سبز

• غلات کامل

• روغن زیتون

غذاهای مضر:

• غذاهای چرب و سرخ‌کرده

• نوشابه

• فست‌فود

• قند و شیرینی زیاد

تغذیه مناسب به کاهش التهاب کمک می‌کند و روند درمان را سرعت می‌بخشد.

۶. آیا می‌توان از درد لگن جلوگیری کرد؟

بله. با رعایت چند نکته ساده، می‌توان بسیاری از مشکلات لگن را پیش از وقوع کنترل کرد.

نکات مهم پیشگیری:

• ورزش منظم

• پرهیز از اضافه وزن

• مناسب نگه داشتن وضعیت بدن

• انجام حرکات کششی روزانه

• استفاده از کفش مناسب

• جلوگیری از سقوط و ضربه

• اصلاح ناهنجاری‌های پا و کمر

پیشگیری همیشه بهتر و آسان‌تر از درمان است.

جمع‌بندی

درد لگن مشکلی آزاردهنده اما قابل درمان است. کلید درمان، تشخیص دقیق علت درد و انتخاب روش مناسب است. بسیاری از موارد بدون جراحی و فقط با اصلاح سبک زندگی، دارو، فیزیوتراپی و تمرینات صحیح قابل درمان هستند. در موارد پیشرفته، روش‌های نوین ارتوپدی مانند تزریق‌ها یا جراحی‌های تخصصی می‌توانند درد را برای همیشه از بین ببرند.

متخصصانی مانند دکتر مهرداد منصوری تأکید می‌کنند که بی‌توجهی به درد لگن می‌تواند باعث آسیب‌های جدی‌تر شود. بنابراین در صورت تداوم درد، بهترین کار مراجعه به پزشک و شروع به‌موقع درمان است.